Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Centrum

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Studia magisterskie

 

W roku akademickim 2018/2019 Centrum Badań Holokaustu UJ nie będzie prowadziło oddzielnej rekrutacji na studia magisterskie- specjalność Wiedza o Holokauście i ludobójstwach będzie można wybrać po pierwszym semestrze studiów na kierunku europeistyka.

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Program studiów II stopnia w roku akademickim 2018/2019
na kierunku Europeistyka o specjalności:
Wiedza o Holokauście i ludobójstwach

 

W załączniku:

W 2015 r. w 16-tej edycji Rankingu Kierunków Studiów magazynu „PERSPEKTYWY" Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ został uznany najlepszą jednostką w Polsce kształcącą w kategorii KULTUROZNAWSTWO I WIEDZA O KRAJACH I REGIONACH! Więcej...

Potrzeba realizacji studiów

Holokaust jest jednym z najważniejszych wyzwań moralnych i edukacyjnych dla cywilizacji europejskiej. Postawił pod znakiem zapytania nie tylko system polityczno-prawny ukształtowany przez europejskie dziedzictwo kulturowe i cywilizacyjne, ale również zanegował podstawowe pojęcia etyczne. Zachwiał cywilizacją chrześcijańską z jej postulatem miłosierdzia wobec bliźniego. Zburzył projekt XIX wiecznego laickiego społeczeństwa obywatelskiego z jego doktryną i obietnicą asymilacji Żydów jako współobywateli współodpowiedzialnych za państwo narodowe.

Aby rozumieć historię, nie należy ignorować pytań filozoficznych. Zadawanie takich pytań pomaga zrozumieć ciemną stronę natury człowieka. Płytki oświeceniowy optymizm nie musi być całkowicie odrzucany, ale jego naiwność winna zostać zastąpiona bardziej pogłębioną wizją.

Pytania o Zagładę Żydów europejskich nie są pytaniami wyłącznie natury historycznej czy etycznej, są dyrektywami kierowanymi w stronę socjologii, antropologii europejskiej, studiów nad cywilizacją europejską tout court, wreszcie są wezwaniem dla edukacji i pedagogiki, psychologii społecznej, refleksji kulturoznawczej. Osobnym i jakże ważnym punktem jest edukacja i uwrażliwienie pokolenia młodych Polaków na problem Zagłady, a także struktury i dynamiki powstania państw totalitarnych czy też autorytarnych. Holokaust, szczególny przypadek ludobójstwa, miał wymiar uniwersalny i partykularny zarazem. Jest sprawą ogólnoludzką, ale także specyficznie polską. Dokonał się bowiem głównie na obszarze okupowanej Polski i pochłonął życie wielu milionów polskich obywateli. Pamięć o Umschlagplatz, gettach, o wybudowanych przez niemieckich nazistów na terytorium okupowanej Polski obozach śmierci, o Auschwitz-Birkenau, Majdanku, Treblince, Bełżcu, Sobiborze, Chełmnie leży w zakresie odpowiedzialności władz państwowych i samorządowych, szczególnie zaś uniwersytetów, kształcących intelektualne elity społeczeństwa.

Dla młodych Polaków, którzy o totalitaryzmach i Zagładzie jedynie słyszeli, czy to w relacjach rodzinnych czy w procesie edukacji szkolnej planowane studia mogą stanowić nie tylko wyzwanie pogłębiające zdobytą wcześniej wiedzę historyczną, ale są szansą uwrażliwienia słuchacza na wyzwania współczesności. I tak też skonstruowany jest program studiów obejmujący nie tylko wiedzę o faktach historycznych i pamięć, ale w równym stopniu obejmujący refleksję nad wyzwaniami współczesności. Dzisiejszy świat nie jest wolny od konfliktów etnicznych, religijnych i społecznych, także w ramach wspólnoty europejskiej, w której Polska i Polacy zajmują szczególne miejsce jako świadkowie i ofiary dwóch największych totalitaryzmów XX wieku - nazistowskiego i sowieckiego.

To właśnie totalitaryzmy europejskie wpisały w swoje projekty polityczne państwa zasadę fizycznego unicestwienia wielkich grup ludności. Poznanie mechanizmu funkcjonowania państwa totalitarnego pozwala w pełni rozpoznać wyjątkowość Holokaustu czy krwawego, wielomilionowego pokłosia sowieckiego totalitaryzmu. W klasycznej analizie Hanny Arendt totalitaryzm sowiecki i nazistowski istnieją nie na dwóch rozbieżnych antypodach – w jakich ukazywała je niemiecka i sowiecka machina propagandy, ale współistnieją na tych samych płaszczyznach pogardy dla życia jednostki w imię obłąkańczych utopii czystego rasowo czy bezklasowego społeczeństwa przyszłości„ (…) w imię całkowitej spójności logicznej, dla totalitaryzmu niezbędne jest zniszczenie wszelkich śladów tego, co nazywamy potocznie ludzką godnością. Szacunek dla ludzkiej godności pociąga bowiem za sobą uznanie bliźniego bądź bratnich narodów za podmioty, za budowniczych nowych światów lub współbudowniczych wspólnego świata."

Cel ogólny i cele szczegółowe

Polska jest jednym z 47 sygnatariuszy przyjętej w 2000 roku Deklaracji Międzynarodowego Forum Sztokholmskiego. Punkt piąty Deklaracji stanowi: „Wspólnie będziemy promować prowadzenie studiów nad Holokaustem we wszystkich jego wymiarach. Będziemy promować edukację o Holokauście w naszych szkołach, na naszych uniwersytetach, w naszych społecznościach, a także będziemy zachęcać do podejmowania inicjatyw edukacyjnych w tym zakresie w innych instytucjach". Zasadniczym celem Studiów II stopnia Wiedza o Holokauście i totalitaryzmach jest spełnienie tego postulatu przy zachowaniu najwyższych standardów intelektualnych i edukacyjnych. Realizacja Studiów zwiększy ciągle niewystarczający wkład środowiska akademickiego we współtworzenie kultury pamięci Holokaustu, w czasach, gdy odchodzą jego ostatni świadkowie.

Studia będą promować postawy współbrzmiące z ideą Teodora Adorno: fundamentalnym celem wychowania współczesnych pokoleń jest niedopuszczenie do drugiego Auschwitz. Zdobywanie wiedzy w tym przypadku prowadzić będzie do kształtowania postaw, w których nie ma miejsca na antysemityzm, rasizm, ksenofobię, dyskryminację.
Studia takie mają ponadto upamiętniać dwudziestowieczne katastrofy społeczne, ze szczególnym uwzględnieniem Zagłady Żydów, poprzez kształcenie przyszłych wykładowców akademickich i nauczycieli, kustoszy muzeów, kuratorów wystaw, dziennikarzy, specjalistów edukacji regionalnej, edukatorów pracujących w miejscach pamięci oraz w instytucjach pozarządowych, a zatem przyczynić się do kształtowania środowiska ekspertów tworzących kulturę pamięci. Oferta dydaktyczna będzie w szczególny sposób uwzględniać przedstawicieli mniejszości narodowych i religijnych oraz osoby niepełnosprawne.

Kolejnym celem Studiów jest opracowanie spójnego, metodologicznie poprawnego i nowatorskiego programu nauczania akademickiego o Holokauście i totalitaryzmach, doskonalenie warsztatu dydaktycznego kadry uniwersyteckiej, m. in. poprzez wymianę naukową, a także konsolidacja środowiska akademickiego, wykładowców akademickich różnych wydziałów, kierunków i specjalności gotowych współtworzyć program i wzbogacać ofertę dydaktyczną w zakresie wiedzy o Holokauście i totalitaryzmach. Poprzez system praktyk Studia stanowić będą ponadto propozycję dla wybijających się specjalistów niezatrudnionych na uczelniach wyższych, którzy mogą służyć studentom i kadrze akademickiej swoją wiedzą i doświadczeniem zawodowym, prowadząc warsztaty i opiekując się stażystami. Studia włączą do oferty dla studentów prace eksperckie pracowników muzeów/miejsc pamięci, innych muzeów historycznych, instytucji kultury, instytucji samorządowych i pozarządowych współtworzących społeczeństwo obywatelskie, pragnących rozszerzyć swoją wiedzę przez kontakt z naukowcami i specjalistami i mogących zaoferować studentom rezultaty swoich doświadczeń badań i pracy edukacyjnej w miejscach pamięci i muzeach.